Obie Izby parlamentu podjęły uchwały. W 2025 roku Polska obchodzić będzie ważne rocznice, które zyskają specjalne miejsce w kalendarzu państwowych wydarzeń. Sejm i Senat, zgodnie z uchwałami podjętymi w 2024 roku, wyznaczyły patronów, którzy będą towarzyszyć temu wyjątkowemu okresowi. Dwóch pisarzy, malarka, generał, rzeźbiarz, pierwsi królowie Polski oraz polscy bohaterowie – to patroni wybrani przez Sejm. Posłowie ustanowili rok 2025 Rokiem: Stefana Żeromskiego, Antoniego Słonimskiego, Olgi Boznańskiej, Kazimierza Sosnkowskiego i Franciszka Duszeńki. To także Rok Milenium Koronacji Dwóch Pierwszych Królów w Gnieźnie oraz Rok Polskich Bohaterów z Katynia, Charkowa, Miednoje, Bykowni i innych miejsc.W gronie patronów 2025 roku uchwalonych przez Senat są: ks. Józef Tischner, Maria Pawlikowska-Jasnorzewska, Władysław Reymont oraz Wojciech Has. Ponadto rok 2025 jest Rokiem Edukacji Zdrowotnej i Profilaktyki.Wybór patronów roku ma na celu uhonorowanie osób, które w swojej działalności przyczyniły się do rozwoju różnych dziedzin życia społecznego, kulturalnego, naukowego oraz wydarzeń mających szczególne znaczenie dla polskiej historii, kultury i tożsamości narodowej. Kontekst historyczny Uchwały Sejmu i Senatu, które ogłaszają te postacie bohaterami roku, stanowią zaproszenie do refleksji nad historią, jej znaczeniem we współczesnym świecie oraz rolą tradycji w kształtowaniu współczesnej Polski. Walor edukacyjny Patronat roku stwarza również doskonałą okazję do edukacji historycznej i kulturowej, w tym do organizacji wydarzeń, wystaw, wykładów i innych inicjatyw, które mają przybliżyć – zwłaszcza młodemu pokoleniu – postacie, które wniosły nieoceniony wkład w rozwój kultury, nauki, polityki i niepodległości naszego kraju. Wymiar społeczny Patroni roku poprzez swoje osiągnięcia, działalność publiczną lub społeczną stanowią wzór do naśladowania i inspirację dla społeczeństwa. Warto zatem przyjrzeć się tym postaciom i ich dziedzictwu, by lepiej zrozumieć, jak historia kształtuje naszą współczesność. Czytaj także: Chcesz wpłynąć na prawo? Prosty przewodnik po e-konsultacjachPatroni Roku są wybierani przez Sejm od ponad 20 lat. Po raz pierwszy zostali wyróżnieni Stefan Wyszyński i Ignacy Jan Paderewski w 2001 r. Z roku na rok lista jest coraz dłuższa. Najczęściej są to osoby zasłużone, których okrągła rocznica urodzin lub śmierci przypada w danym roku. Posłowie wybrali patronów 2025 roku Posłowie ustanowili rok 2025 Rokiem: Stefana Żeromskiego, Antoniego Słonimskiego, Olgi Boznańskiej, Kazimierza Sosnkowskiego i Franciszka Duszeńki. Jest to również Rok Milenium Koronacji Dwóch Pierwszych Królów w Gnieźnie, a także Polskich Bohaterów z Katynia, Charkowa, Miednoje, Bykowni i innych miejsc. Rok 2025 Rokiem Stefana ŻeromskiegoOkazją do ogłoszenia roku Stefana Żeromskiego jest przypadająca w 2025 r. 100. rocznica śmierci autora „Popiołów” – jak napisano w uchwale – „jednego z najwybitniejszych polskich pisarzy, duchowego autorytetu polskiej inteligencji, autora opowiadań, powieści, dramatów i reportaży, które ukształtowały narodowe myślenie wielu pokoleń Polaków”.Stwierdzono, że „Stefan Żeromski był twórcą przekonanym o doniosłej funkcji literatury, wierzył bowiem w szczególne posłannictwo pisarza i w jego odpowiedzialność za kształtowanie losu narodu i Ojczyzny”.„Bogatej twórczości literackiej Żeromskiego towarzyszyła równie intensywna wieloletnia działalność niepodległościowa i patriotyczna oraz praca społeczna. Od 1914 roku służył w Legionach. Uczestniczył w akcji plebiscytowej na Warmii i Mazurach, był projektodawcą Akademii Literatury Polskiej, prezesem Związku Zawodowego Literatów Polskich i polskiego oddziału PEN Clubu, a w 1918 roku stanął na czele Rzeczypospolitej Zakopiańskiej” – zwrócono uwagę.Dodano, że „obie aktywności, pisarską i społeczną, podporządkował dewizie zapisanej w młodzieńczym dzienniku: »Więc moja ludzkość to Polacy, mój wszechświat – to moja ziemia, a mój Bóg – to ojczyzna z tym wszystkim, co się w tym wyrazie zamyka... «”.Czytaj także: „Bezcenna wartość”. Znaleziono strony „Boskiej komedii” z XIV wiekuRok 2025 Rokiem Antoniego SłonimskiegoOkazją do obchodów roku Antoniego Słonimskiego jest przypadająca w 2025 r. 130. rocznica urodzin wybitnego poety, pisarza, tłumacza, publicysty, rysownika i krytyka literackiego.W uchwale Sejmu podkreślono, że Słonimski „w 1918 roku był jednym ze współtwórców pierwszej w wolnej Polsce kawiarni literackiej Pod Pikadorem, a niedługo później – grupy poetyckiej Skamander”.„W latach międzywojennych współpracował z 'Kurierem Polskim'« i 'Wiadomościami Literackimi' oraz licznymi kabaretami. Był także współzałożycielem pierwszej w Polsce organizacji ochrony praw autorskich, znanej dziś jako Związek Autorów i Kompozytorów Scenicznych” – dodano.Przypomniano, że „w swojej działalności publicznej Antoni Słonimski sprzeciwiał się przemocy politycznej”, a jako prezes Związku Literatów Polskich „wykorzystywał swoją pozycję do walki o prawa materialne twórców i bronił wolności słowa” – uzasadnili parlamentarzyści, którzy określili Słonimskiego jako „jeden z największych autorytetów moralnych”.Posłowie przypomnieli, że w 1964 r. Słonimski złożył do władz PRL List 34 – protest środowiska literackiego przeciwko cenzurze i wydano wobec niego zakaz druku i zagranicznych wyjazdów. „Po wydarzeniach Marca 1968 r. pisarz padł ofiarą zainicjowanej przez Władysława Gomułkę nagonki antysemickiej, a jego nazwisko kompletnie zniknęło ze środków masowego przekazu” – zaznaczono.Czytaj także: „Mam syndrom oszusta”. Remigiusz Mróz o pisaniu książek i pracoholizmieRok 2025 Rokiem Olgi BoznańskiejJedną z patronek roku 2025 jest malarka Olga Boznańska. W tym roku przypadają 160. rocznica urodzin oraz 85. rocznica jej śmierci – jak napisano w uchwale – „jednej z najważniejszych postaci polskiego świata artystycznego przełomu XIX i XX wieku, najbardziej znanej polskiej artystki tego okresu”.„Obrazy Boznańskiej należą do najważniejszych dzieł polskiego malarstwa modernistycznego i kanonu historii sztuki, a jej kariera stanowi przykład jednego z najwybitniejszych polskich sukcesów artystycznych na arenie międzynarodowej” – uzasadnili posłowie. Zaznaczyli, że dzieła artystki są wystawiane w najważniejszych polskich muzeach.W uchwale przypomniano, że malarka była „wielokrotnie nagradzana na wystawach sztuki”. „Boznańska w 1912 roku została także odznaczona francuską Legią Honorową, a w 1937 roku otrzymała Grand Prix na wystawie powszechnej w Paryżu. Nie zapomniano o niej także w niepodległej Polsce. W latach trzydziestych malarkę uhonorowano nagrodą artystyczną Warszawy oraz orderem Polonia Restituta” – czytamy w uchwale.Obejrzyj galerię: Obraz Boznańskiej w obrazachRok 2025 Rokiem Kazimierza SosnkowskiegoSejm ustanowił rok 2025 Rokiem Generała Kazimierza Sosnkowskiego w 140. rocznicę urodzin „człowieka – symbolu wytrwałej walki o niepodległość”. Kazimierz Sosnkowski był jednym z najbliższych współpracowników Józefa Piłsudskiego, w czasie wojny polsko-bolszewickiej z 1920 r. stał się z czołowych dowódców, którzy przyczynili się do polskiego zwycięstwa.Parlamentarzyści określili Sosnkowskiego jako „znakomitego organizatora Wojska Polskiego i niezłomnego orędownika sprawy polskiej na arenie międzynarodowej” , przypomnieli, że w 1944 roku krytykował zachodnich aliantów za niedostateczne wsparcie dla walczącej stolicy Polski i zarzucał im oddanie Polski w sowiecką strefę wpływów. Czytaj także: Śmierć 101-letniego weterana. Przeżył wojnę i stalinowskie więzienieRok 2025 Rokiem Franciszka DuszeńkiOkazją do ogłoszenia Roku Franciszka Duszeńki jest przypadająca w 2025 roku 100. rocznica urodzin jednego z najwybitniejszych polskich rzeźbiarzy.Franciszek Duszeńko w trakcie II wojny światowej należał do Armii Krajowej. Pomiędzy 1944 a 1945 rokiem był więźniem obozów koncentracyjnych: Gross-Rosen, Oranienburg i Sachsenhausen. „Doświadczenie wojny zaważyło na życiu młodego artysty. Po wojnie osiadł w Gdańsku, z którym pozostał związany przez resztę życia” – czytamy w uzasadnieniu.„Do historii przeszły zwłaszcza dwie nadzwyczajne realizacje pomnikowe Franciszka Duszeńki: pomnik Ofiar Obozu Zagłady w Treblince z 1964 roku, wykonany razem z Adamem Hauptem, oraz pomnik Obrońców Wybrzeża na Westerplatte w Gdańsku z 1966 roku, wykonany razem z Adamem Hauptem i Henrykiem Kitowskim. Wśród innych realizacji można wymienić pomnik Artylerii Polskiej w Toruniu oraz pomnik Marii Konopnickiej w Gdańsku” – wymieniano w uchwale.Prace artysty znajdują się w zbiorach m.in. Muzeum Narodowego w Warszawie, Muzeum Narodowego w Gdańsku oraz Muzeum Sztuki Medalierskiej we Wrocławiu. Twórca otrzymał liczne nagrody i wyróżnienia: Medal Tysiąclecia, Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, Krzyż Oświęcimski, Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski. W 1986 roku otrzymał Nagrodę Prezydenta Miasta Gdańska, natomiast w 1989 roku Nagrodę im. Brata Alberta za wybitne osiągnięcia w dziedzinie sztuki sakralnej. W 2008 roku pośmiertnie przyznano mu Medal Księcia Mściwoja II. Artysta zmarł w Gdańsku w 2008 roku. Czytaj także: Austriacy nie chcą pomnika Sobieskiego od kontrowersyjnego polskiego rzeźbiarzaRok 2025 Rokiem Milenium Koronacji Dwóch Pierwszych Królów w GnieźnieW uchwale o Roku Milenium Koronacji Dwóch Pierwszych Królów podkreślono, że w 1025 r. w katedrze w Gnieźnie królewską koronę włożył tuż przed śmiercią Bolesław Chrobry, a następnie jego syn – Mieszko II Lambert.„Upamiętnienie wstąpienia na tron Bolesława Chrobrego oraz Mieszka II Lamberta jest wspomnieniem wszystkich tych, którzy skupieni wokół idei rodzącego się państwa polskiego, poświęcali czas, energię, a niekiedy i życie, byśmy dziś byli częścią dumnego grona krajów Europy z wielowiekową tradycją państwowości” – podkreślono w uchwale. Czytaj także: Skarby rodu Czartoryskich odnalezione na PodkarpaciuRok 2025 Rokiem Polskich Bohaterów z Katynia, Charkowa, Miednoje, Bykowni i innych miejscIzba niższa parlamentu jednogłośnie przyjęła uchwałę o ogłoszeniu roku 2025 Rokiem Polskich Bohaterów z Katynia, Charkowa, Miednoje, Bykowni i innych miejsc. „Sejm ustawiając rok 2025 Rokiem Polskich Bohaterów z Katynia, Charkowa, Miednoje, Bykowni i innych miejsc przypomina ich jako żywe postaci reprezentujące wolną Polskę – suwerenne, dumne państwo” – wyjaśniono w uchwale. „Zbrodnia ludobójstwa, której dokonano wiosną 1940 roku, jest bezprzykładnym w historii mordem na przedstawicielach polskiej inteligencji i elit państwowych. Kłamstwo, że zbrodni tej dokonali Niemcy, było fundamentem PRL i zainstalowania na ziemiach polskich moskiewskich władz. Prawda o tej zbrodni stała się inspiracją wolnościowych dążeń Polaków i jest fundamentem wolnej Polski” – czytamy. „W osiemdziesiątą piątą rocznicę rosyjskiej zbrodni dokonanej na polskich bohaterach w Katyniu, Charkowie, Miednoje, Bykowni i innych nieodkrytych jeszcze miejscach, Sejm Rzeczypospolitej Polskiej ustanawia jako patronów roku 2025 wszystkich z blisko 22 tysięcy oficerów i przedstawicieli polskiego państwa pomordowanych na mocy rozkazu Kremla z dnia 5 marca 1940 roku” – dodano.Jak napisano, Sejm Rzeczypospolitej Polskiej „ustanawiając patronat polskiej bohaterskiej elity nad rokiem 2025, chce, aby przypomniano ich postacie”. „Ludzi o ogromnych zasługach dla Polski, bezkompromisowych patriotów przechowujących i czynnie realizujących etos polskiej inteligencji. Trzeba przypomnieć kim byli i jacy byli, i że właśnie dlatego zostali zamordowani” - czytamy.Czytaj także: Onet: Rosja wyciąga stare sowieckie fałszywki. Będzie prowokacja katyńska?Senat wybrał patronów roku 2025 Patroni roku są wybierani przez Senat od blisko 20 lat. Podczas posiedzenia 29 października 2024 r. Senat podjął uchwały w sprawie ustanowienia roku 2025 Rokiem: ks. prof. Józefa Tischnera, Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej, Władysława Stanisława Reymonta oraz Wojciecha Jerzego Hasa.Senatorowie zdecydowali ponadto, że rok 2025 będzie również Rokiem Edukacji Zdrowotnej i Profilaktyki. Senat ustanowił rok 2025 Rokiem ks. prof. Józefa Tischnera Uchwałę o ustanowieniu roku 2025 Rokiem ks. prof. Józefa Tischnera Izba podjęła, mając na uwadze wybitne osiągnięcia tego jednego z najważniejszych polskich filozofów, duchownych i intelektualistów, w związku z 25. rocznicą jego śmierci. W uchwale podkreślono, że Józef Tischner był aktywnym uczestnikiem życia intelektualnego, cenionym wykładowcą filozofii na Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie. Uważany był też za kapelana „Solidarności”. Jego etyka solidarności, kluczowa w walce z reżimem komunistycznym w Polsce, również dziś umożliwia głębsze zrozumienie moralnych fundamentów demokracji. „W swoich dziełach niejednokrotnie podkreślał potrzebę odpowiedzialności społecznej, dialogu i współpracy, akcentując konieczność budowy społeczeństwa hołdującego wartościom etycznym” – czytamy w uchwale. Podkreślono też, że przez całe życie budował mosty między różnymi środowiskami i nurtami umysłowymi. Jego działalność i dziedzictwo zachowują wartość zarówno w kontekście religijnym, jak i świeckim, a filozofia człowieka i solidarności pozostaje inspiracją w wielu współczesnych debatach. Pozostawił po sobie bogaty dorobek intelektualny, który do dziś inspiruje czytelników do refleksji nad istotą człowieczeństwa, wolności, solidarności i odpowiedzialności. Czytaj także: Nie żyje prof. Mikołejko. Filozof, historyk religii, eseista miał 72 lataRok 2025 Rokiem Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej 9 lipca 2025 r. będzie obchodzona 80. rocznica śmierci jednej z największych polskich poetek Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej (1891-1945). Jej spuścizna to około 500 wierszy, 20 sztuk teatralnych oraz kilkanaście słuchowisk radiowych.Senatorowie w uchwale wyrazili przekonanie o szczególnym znaczeniu dorobku twórczego poetki. Podkreślili, że tomiki z jej wierszami nadal są wznawiane, czytane i tłumaczone m.in. na języki angielski, niemiecki, francuski, włoski, rosyjski, szwedzki, chiński, japoński i hindi, czyniąc z niej, obok Wisławy Szymborskiej, najchętniej przekładaną polską autorkę w historii.„Nie jest poetką zapomnianą. Jej wiersze wykonywane były jako piosenki m.in. przez Ewę Demarczyk, Annę German, Irenę Santor, Czesława Niemena, Halinę Kunicką, Krystynę Jandę, Marylę Rodowicz, Marka Grechutę, Annę Marię Jopek, Grzegorza Turnaua, Kayah, Natalię Kukulską. Po dramaty sięgają kolejne pokolenia reżyserów teatralnych” – czytamy w uchwale. Czytaj także: Nowa „odchudzona" lista lektur szkolnychRok 2025 Rokiem Władysława Stanisława Reymonta W 2025 r. minie 100. rocznica śmierci Władysława Reymonta – laureata Nagrody Nobla w dziedzinie literatury, którą Akademia Szwedzka przyznała mu 13 listopada 1924 r. za powieść „Chłopi”.Jak podkreślono, wychowany w wielodzietnej rodzinie nie miał szans na naukę. Stawiając wszystko na jedną kartę, porzucił w październiku 1893 roku pracę na kolei i podjął współpracę z czasopismami, publikował nowele i opowiadania, napisał także „Pielgrzymkę do Jasnej Góry” stawianą adeptom dziennikarstwa za wzór reportażu. Zdobył popularność dzięki powieściom „Ziemia Obiecana"” „Komediantka”, „Fermenty” oraz zbiory nowel. W 1902 r. „Tygodnik Ilustrowany” rozpoczął drukowanie powieści „Chłopi”, a dwa lata później pojawiło się jej wydanie książkowe. „Ta wiejska epopeja stała się najważniejszym wydarzeniem literackim, podziwiano autora za wierne odtworzenie rytmu życia społeczności wiejskiej, za umiejętne łączenie naturalistycznych opisów, a także za niemal impresjonistyczne pokazanie przyrody. Podkreślano dbałość o szczegóły i odrzucenie młodopolskiej egzaltacji” – czytamy w uchwale. Czytaj także: Tokarczuk nagrodzona w Holandii. Wielki sukces „Empuzjona” Rok 2025 Rokiem Wojciecha Jerzego Hasa Senat w uchwale o ustanowieniu roku 2025 Rokiem Wojciecha Jerzego Hasa, w 100. rocznicę urodzin reżysera, oddał mu hołd jako jednemu z najwybitniejszych twórców naszych czasów – filmowcowi, scenarzyście, rysownikowi oraz wieloletniemu wykładowcy i rektorowi Państwowej Wyższej Szkoły Filmowej, Telewizyjnej i Teatralnej im. Leona Schillera w Łodzi. Jak podkreślono w uchwale, imponujący dorobek Hasa znany jest miłośnikom kina na całym świecie, a takie filmy jak „Pożegnania”, „Jak być kochaną”, „Rękopis znaleziony w Saragossie”, „Lalka” czy „Sanatorium pod klepsydrą” trwale wpisały się w historię nie tylko polskiej kinematografii. „Has sięgał do kanonu europejskiego dziedzictwa kultury i wypełniał swe filmy bogatą metaforyką. Należał do gigantów światowego modernizmu, ale zarazem tworzył filmy arcypolskie, zawsze podejmując dialog z rodzimą mitologią, kompleksami i politycznymi narracjami” – czytamy w uzasadnieniu uchwały. „Chyba żaden inny polski filmowiec nie jest darzony taką estymą, a pełne podziwu wypowiedzi twórców światowej sławy, takich jak Martin Scorsese, potwierdzają Jego nieprzemijające zasługi i status wybitnego ambasadora polskiej kultury” – dodano. Czytaj także: Ostatnie pożegnanie Stanisława Tyma. „Człowiek o wielkim sercu” Rok 2025 Rokiem Edukacji Zdrowotnej i Profilaktyki Senat podejmując uchwałę o ustanowieniu roku 2025 Rokiem Edukacji Zdrowotnej i Profilaktyki, chce w ten sposób włączyć się w działania zwiększające świadomość zdrowotną Polek i Polaków, promowanie badań profilaktycznych, aktywności fizycznej, zdrowego odżywiania i higieny psychicznej. W uchwale senatorowie zwrócili uwagę na wciąż pogarszające się statystyki dotyczące kondycji zdrowotnej społeczeństwa polskiego oraz dynamicznie rosnący odsetek zachorowalności na choroby cywilizacyjne. Równie zatrważające dane dotyczą otyłości, cukrzycy bądź innych chorób, których źródłem jest niezdrowy styl życia. Do tego dochodzi niechęć do poddawania się okresowym badaniom. Jak napisano w uchwale, dlatego niezbędna jest edukacja zdrowotna i większa dbałość o profilaktykę. „Podjęcie uchwały ustanawiającej rok 2025 Rokiem Edukacji Zdrowotnej i Profilaktyki stanowi zarazem wyraz wsparcia dla tych, którzy aktywnie, nierzadko w ramach oddolnych inicjatyw, działają na polu propagowania wiedzy z zakresu zdrowia zarówno fizycznego, jak i psychicznego” – czytamy w uchwale. Senat wyraża w niej nadzieję, że skoordynowanie ich wysiłków z kampanią społeczną, przedsięwzięciami edukacyjnymi oraz programami profilaktycznymi realizowanymi przez instytucje odpowiedzialne za zdrowie publiczne powinno przyczynić się do zmniejszenia dystansu między naszym krajem a tymi państwami Unii Europejskiej, które notują znacząco niższe statystyki zachorowań na choroby przewlekłe. Czytaj także: Łatwo jej uniknąć, mimo to Polacy masowo chorują. „Zbyt późno”