Wzrasta liczba egzekucji. W ubiegłym roku wykonano 1153 egzekucji, co oznacza wzrost o 30 proc. w porównaniu z 2022 r. – poinformowała w środę Amnesty International (AI) w opublikowanym rocznym raporcie na temat stosowania kary śmierci na świecie. Jak podano, jest to najwyższa liczba od 2015 r. Autorzy dokumentu podkreślają, że nie obejmuje on tysięcy egzekucji, które odbyły się prawdopodobnie w Chinach. Nie znane są także dane dotyczące Korei Północnej i Wietnamu. Informacje w tych krajach są tajemnicami państwowymi. Kara śmierci jest tam państwowym narzędziem do utrzymania kontroli i represjonowania obywateli.Najwięcej kar śmierci wykonano w 2023 r. w Chinach, Iranie, Arabii Saudyjskiej, Somalii i USA. W raporcie czytamy, że sam Iran odpowiada za 74 proc. odnotowanych w ubiegłym roku egzekucji, Arabia Saudyjska – 15 proc. Somalia i USA także wykonały większą liczbę niż w latach poprzednich. Zabijają także kobiety i dzieciW Iranie stracono w ubiegłym roku 853 osoby, w tym 24 kobiety i co najmniej pięć osób, które były dziećmi w momencie popełnienia przestępstwa. Autorzy raportu zaznaczyli, że aż 20 proc. egzekucji wykonano na Beludżach – przedstawicielach etnicznej mniejszości irańskiej, wyznawcach islamu sunnickiego. Najwięcej osób skazano za przestępstwa zawiązane z narkotykami, rozbojami i szpiegostwem.W Stanach Zjednoczonych w ubiegłym roku liczba egzekucji wzrosła z 18 do 24. W stanach Idaho i Tennessee wprowadzono projekty ustaw, które umożliwią stracenie skazanego za pomocą plutonu egzekucyjnego. W stanie Montana rozważano rozszerzenie zakresu stosowania śmiertelnych zastrzyków. W Karolinie Południowej podpisano nową ustawę mającą na celu ukrycie tożsamości osób i podmiotów zaangażowanych w przygotowanie lub przeprowadzenie egzekucji.W 2023 r. w Afryce Subsaharyjskiej odnotowano trzykrotny wzrost liczby egzekucji oraz gwałtowny wzrost wyroków śmierci – o 66 proc. Jak podano, w ubiegłym roku odbyło się osiem publicznych egzekucji, w tym siedem w Iranie i jedna w Afganistanie.Według raportu w 2023 r. liczba wyroków śmierci wydanych na całym świecie wzrosła o 20 proc., osiągając łącznie 2 428.Zatrważające daneW 2023 r. wykonano wyroki śmierci w sumie w 16 krajach i jest to najniższa liczba w historii odnotowana przez Amnesty International. Egzekucji nie wykonano w ubiegłym roku na Białorusi, w Japonii, Birmie i Sudanie Południowym, choć przeprowadzano je w 2022 r. Do grudnia 2023 r. 112 krajów na świecie zniosło karę śmierci za wszystkie przestępstwa.– Pomimo niepowodzeń, które widzieliśmy w tamtym roku, szczególnie na Bliskim Wschodzie, kraje, które nadal wykonują egzekucje, są coraz bardziej izolowane. Nasza kampania przeciwko tej odrażającej karze przynosi efekty. Będziemy ją kontynuować, dopóki nie położymy kresu karze śmierci – powiedziała Agnes Callamard, sekretarz generalna Amnesty International.Egzekucje przeprowadzono za przestępstwa związane z narkotykami (508 egzekucji). Odnotowano co najmniej 8 publicznych egzekucji, w Iranie co najmniej 5 osób zostało straconych za przestępstwa, które miały miejsce, gdy miały mniej niż 18 lat. W 2023 r. stosowano następujące metody egzekucji: ścięcie, powieszenie, śmiertelny zastrzyk i rozstrzelanie. „Kara śmierci jest bezlitosnym zabójstwem istoty ludzkiej, popełnianym z premedytacją przez państwo w imię sprawiedliwości. Stanowi naruszenie prawa do życia zagwarantowanego w Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka” – podkreśla Amnesty International.Powszechna Deklaracja Praw Człowieka – przyjęta przez Zgromadzenie Ogólne ONZ w grudniu 1948 roku, w odpowiedzi na ogromną skalę terroru i przemocy użytą przez państwa podczas drugiej wojny światowej – przyznaje każdemu człowiekowi prawo do życia (Artykuł 3) i zaznacza, że „nie wolno nikogo torturować ani karać lub traktować w sposób okrutny, nieludzki lub poniżający” (Artykuł 5). Według Amnesty International kara śmierci narusza te prawa.Traktaty stanowiące o międzynarodowych i regionalnych dążeniach do zniesienia kary śmierci: Drugi Protokół Fakultatywny Do Międzynarodowego Paktu Praw Politycznych i Obywatelskich na rzecz zniesienia kary śmierci, przyjęty przez Zgromadzenie Ogólne ONZ w 1989 roku.