Badacz Memoriału: Próba podważenia sowieckiego sprawstwa zbrodni katyńskiej

Rezolucja Rosyjskiego Towarzystwa Wojskowo-Historycznego usiłuje podważyć sowieckie sprawstwo zbrodni katyńskiej – ocenił Aleksandr Gurjanow z rosyjskiego stowarzyszenia Memoriał, które bada zbrodnie sowieckie. We wspomnianej rezolucji poddano w wątpliwość m.in. zasadność umieszczenia tablic upamiętniających zamordowanych polskich oficerów z obozu w Ostaszkowie.

– Uchwała Rosyjskiego Towarzystwa Wojskowo-Historycznego (RWIO) jest bardzo pokrętna. Z jednej strony usiłuje się w niej podważyć sprawstwo sowieckie zbrodni katyńskiej. Z drugiej starannie unika się w niej sformułowania o odpowiedzialności nazistowskich Niemiec – ocenił Gurjanow, który jest koordynatorem programu polskiego w stowarzyszeniu Memoriał, badające zbrodnie sowieckiego totalitaryzmu.

Gurjanow od lat zajmuje się badaniem zbrodni katyńskiej; jest redaktorem dwóch rosyjskich „ksiąg pamięci”, poświęconych jej ofiarom: „Zabici w Katyniu” i trzytomowej „Zabici w Kalininie, pochowani w Miednoje”.

Sugestia, by Moskwa zmieniła oficjalne stanowisko

Zdaniem badacza działania RWIO zdecydowanie można interpretować jako próbę nacisku i sugestii dla rosyjskich władz, w tym Dumy Państwowej, by zmieniły swoje stanowisko w sprawie Katynia, wracając do twierdzeń, że zagłady polskich jeńców dokonali Niemcy. Tę wersję, obowiązującą w czasach ZSRS, określa się jako „kłamstwo katyńskie”. Gurjanow podkreślił, że na razie na szczeblu oficjalnym nie było żadnych oświadczeń ani dokumentów, które by dotychczasowe stanowisko Rosji zmieniały.

Reakcja ambasady RP

Na konferencję zorganizowaną przez RWIO w dniach 16-18 listopada w obwodzie twerskim już wcześniej reagowała ambasada RP w Moskwie.

„Ambasada z zaskoczeniem konstatuje fakt, że podczas konferencji dotyczącej relacji polsko-rosyjskich, która odbyła się na terenie obwodu twerskiego w listopadzie 2020 r., pojawiły się wypowiedzi dążące do zakłamania faktów związanych ze Zbrodnią Katyńską w Twerze i Miednoje” – czytamy w oświadczeniu naszej placówki dyplomatycznej.

„W naszej ocenie wersja historii propagowana podczas konferencji miała na celu zafałszowanie odpowiedzialności NKWD za Zbrodnię Katyńską w Miednoje oraz uwierzytelnienie stalinowskiej wersji mordu, która obarczała winą nazistowskie Niemcy” – podkreśliła ambasada.

W oświadczeniu zwrócono uwagę na fakt, że w czasie konferencji uczestniczący w niej deputowany do Dumy Państwowej Aleksiej Czepa zapowiedział, że jest gotowy do wystąpienia z inicjatywą w sprawie anulowania uchwały Dumy, mówiącej o odpowiedzialności za zbrodnię ZSRR, która została ogłoszona 26 listopada 2010 r.

W uchwale tej „nie tylko potępiono Zbrodnię Katyńską, ale także wskazano, iż została ona dokonana na rozkaz Józefa Stalina i innych radzieckich przywódców” – przypomniała ambasada RP.

Tymczasem uczestnicy konferencji pod egidą RWIO mówili o politycznym charakterze tego dokumentu – zauważyła polska placówka. Aleksandr Gurianow wskazał, że „rezolucja RWIO sugeruje, jakoby wcześniejsza uchwała Dumy wpisywała się w kampanię propagandy, która nakłada na ZSRR odpowiedzialność za przyczynienie się do wybuchu II wojny światowej”.

Rosyjskie Towarzystwo Wojskowo-Historyczne ma powiązania z Kremlem

Badacz Memoriału zwrócił uwagę, że RWIO, które powstało pod w 2012 r. na mocy prezydenckiego dekretu m.in. z inicjatywy ówczesnego ministra kultury Władimira Miedinskiego (który został jego przewodniczącym), pozostając formalnie strukturą społeczną, posiada powiązania z władzami.

W jego radzie zasiadają m.in. minister obrony i szefowie państwowych korporacji. Celem działania RWIO według statutu jest m.in. „konsolidacja sił państwa i społeczeństwa na rzecz badania przeszłości historyczno-wojskowej Rosji, przeciwdziałanie próbom jej wypaczania”.

Gurjanow przypomniał, że to właśnie RWIO było m.in. autorem nowej ekspozycji w kompleksie memorialnym w Katyniu. – Nie polegała ona negowaniu sprawstwa sowieckiego, ale zrównoważeniu zagłady Polaków ze śmiercią czerwonoarmistów w polskiej niewoli w latach 1920-21 – wskazał historyk.

Jak mówi, obecna ekspozycja w Katyniu „relatywizuje” zbrodnię katyńską i przedstawia Polskę jako kraj tradycyjnie wrogi ZSRS, zaś zagładę polskich oficerów przedstawia „niejako jako zemstę”. – Takie jest stanowisko RWIO i znalazło ono odbicie w rezolucji konferencji – mówił Gurjanow.

– RWIO stawia sobie za cel przekonanie społeczeństwa, że ZSRR był decydującą siłą, która przesądziła o klęsce nazizmu i niedopuszczenie do uświadomienia, że ZSRR miał swój udział w odpowiedzialności za rozpętanie II wojny światowej – zaznaczył rozmówca.

Badacz wskazał również, że w działania RWIO angażują się m.in. struktury państwowe szczebla regionalnego w obwodzie twerskim (dawnym kalinińskim). W Twerze zdemontowano m.in. umieszczone na siedzibie dawnego NKWD tablice mówiące o zbrodni katyńskiej. W regionie tym odbywają się konferencje negatorów zbrodni katyńskiej.

Uczestnicy konferencji RWIO podawali w wątpliwość zasadność dalszego umiejscowienia tablic we wskazanym wyżej miejscu twierdząc, że uznano, że nie ma ku temu przesłanek prawnych i historycznych.

#zbrodnia katyńska #rosja #kreml #memoriał #aleksandr gurianow #rosyjskie towarzystwo wojskowo-historyczne