Ich „kodu” wróg nigdy nie złamał. Zmarł ostatni szyfrant z plemienia Mohawków z czasów wojny

Swój sekret ujawnił dopiero kilka lat przed śmiercią. W Snye w Quebecu zmarł Louis Levi Oakes. Był ostatnim spośród indiańskich szyfrantów, którzy podczas II wojny światowej przesyłali depesze używając jako szyfru swojego ojczystego języka. Byli wszędzie tam, gdzie walczyła armia amerykańska. Żaden wróg nigdy nie złamał ich oryginalnego kodu. Choć Oakes urodził się w kanadyjskim Quebecu – w rezerwacie Mohawków Akwesasne – w 1943 r., mając 18 lat, zaciągnął się do U.S.Army. Służył do końca wojny w Nowej Gwinei i na Filipinach. Rolę, jaką odegrał w czasie wojny, trzymał w tajemnicy przez wiele dziesięcioleci. Zaczął mówić o niej otwarcie dopiero w ostatnich latach, gdy po obu stronach granicy doceniono indiańskich szyfrantów. W 2016 r. sędziwy Indianin otrzymał srebrny medal Kongresu, a dwa lata później był gościem Zgromadzenia Rdzennych Narodów i Izby Gmin. Odbył także prywatną rozmowę z premierem Justinem Trudeau. Rezerwat Akwesasne obejmuje części terytoriów kanadyjskich prowincji Quebec i Ontario oraz amerykańskiego stanu Nowy Jork, i właśnie w tej części przebywał Oakes w 1943 r. Zgłosił się do armii ponieważ, jak mówił, jego brata po kanadyjskiej stronie policjanci pobili za ukrywanie się przed poborem. #wieszwiecej Polub nas Po przyjęciu do wojska, gdy okazało się, że jest Mohawkiem, skierowano go do Luizjany na szkolenie dla szyfrantów, a następnie na front. Tam nieraz towarzyszyli mu ochroniarze. Jako szyfrant był bardzo cenny dla wojska. Po kapitulacji Japonii przebywał 4 miesiące w Tokio, następnie wrócił do Buffalo. Ożenił się, miał dziesięcioro dzieci, przez trzydzieści lat pracował jako hutnik – ale dochował przysięgi zachowania w tajemnicy tego, co robił na wojnie. Zaczął mówić dopiero, gdy w 2016 r. otrzymał od Kongresu medal.- Wtedy pomyślał, że upłynęło już dość czasu. Że po siedemdziesięciu dwóch latach może zacząć mówić – wyjaśniła jego córka, Dora Oakes. Ona sama nie mówi w języku Mohawków. Gdy była dzieckiem, w szkole zabroniono jej używania tego narzecza. Amerykanie już w czasie pierwszej wojny światowej zaczęli wykorzystywać możliwości kodowania wiadomości poprzez przesyłanie ich w mało znanych językach. W czasie kolejnej wojny szyfranci posługiwali się 33 indiańskimi językami. Szyfranci pracowali również w Europie. Siedemnastu Komanczów kodowało informacje przesyłane podczas lądowania w Normandii, używając opisów w przypadku pojęć nie mających odpowiedników w ich narzeczu. Bombowiec został „samolotem w ciąży”, karabin maszynowy „maszyną do szycia” a Hitler „szalonym białym człowiekiem”.